I Podlaski Rajd Ratownictwa Medycznego i Drogowego

Znajomość i umiejętność praktycznego stosowania standardów postępowania w przedszpitalnym ratownictwie medycznym, na podstawie analizy wyników osiągniętych przez zespoły ratownictwa medycznego podczas I Podlaskiego Rajdu Ratownictwa Medycznego i Drogowego Supraśl 2004

W dniach 21 – 23 maja 2004 roku Podlaski Oddział Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej oraz Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego w Białymstoku zorganizowały I Podlaski Rajd Ratownictwa Medycznego i Drogowego. Impreza odbyła się w miejscowości Supraśl, w sercu Puszczy Knyszyńskiej. Zespoły ratownictwa medycznego w ilości 22, w kategoriach zespołów reanimacyjnych, wypadkowych i zespołów bez lekarza, były oceniane przez gremium sędziowskie w zakresie umiejętności odnalezienia się w symulowanych warunkach terenowych, oceny miejsca zdarzenia i bezpieczeństwa własnego a przede wszystkim zastosowania właściwych procedur diagnostyczno  leczniczych w określonych treścią zadania sytuacjach oraz organizacji celowego i sprawnego transportu sanitarnego.

Autorzy pracy zajęli się oceną znajomości standardów postępowania w opiece przedszpitalnej reprezentowaną przez poszczególne zespoły uczestniczące w zawodach. Właściwie udzielona pierwsza pomoc medyczna jest, bowiem niezwykle istotnym elementem ?łańcucha przeżycia? oraz leczenia osób w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia a niejednokrotnie decyduje o przeżyciu pacjentów. Standaryzacja działań na miejscu zdarzenia ma służyć właśnie maksymalnemu zwiększeniu skuteczności pracy służb ratowniczych oraz skracać czas pobytu zespołu z pacjentem na miejscu zdarzenia. Dotychczasowe doświadczenia jednoznacznie wskazują, iż przyczynia się ona w znacznym stopniu do ograniczenia ilości błędów będących wynikiem tzw. ?czynnika ludzkiego? (przeoczenia, omyłki, zapomnienia). Analizie poddano karty ocen sędziowskich wypełnianych po zrealizowaniu każdego z czterech obligatoryjnych zadań merytorycznych przeprowadzonych w terenie.

Zadanie 1  pod kryptonimem “Zwierzyniec” zostało rozegrane w stadninie koni, gdzie szkolący się w jeździe konnej został zrzucony przez konia, poszkodowany znajdował się na padoku tuż obok stojącego luzem konia. Był on przytomny, z widoczną raną okolicy czołowej głowy, blady, spocony, mocno akcentował fakt osłabionego czucia i perestezji w zakresie kończyn dolnych. W trakcie badania uczestnicy otrzymywali informacje niezbędne do ustalenia, że poszkodowany jest w rozwiniętym wstrząsie, ma napięte i twarde powłoki brzuszne oraz uraz kręgosłupa w odc. L  S.

Oceniano znajomość i poprawność przeprowadzenia procedur BTLS, a wśród nich:

ocena miejsc zdarzenia i bezpieczeństwa własnego zespołu.

badanie wstępne, ocena stanu świadomości z jednoczesną stabilizacją kręgosłupa szyjnego, badanie układu krążenia oraz układu oddechowego z natychmiastową decyzją o tlenoterapii,

szybkie badanie pacjenta urazowego z rozpoznaniem i podjęciem decyzji o transporcie, sposób przetransportowania do ambulansu, podejmowane czynności terapeutyczne, badanie szczegółowe i kontrolne, kontakt z CPR.

Zwraca uwagę duża świadomość zapewnienia bezpieczeństwa własnego zespołu. Dużo do życzenia pozostawia natomiast wynik badania wstępnego Średnia ocena uzyskana za zadanie wyniosła 88%.

Zadanie 2  pod kryptonimem ?Osiłek? sprawiło uczestnikom najwięcej trudności. Pijana kobieta wzywająca pogotowie podała jedynie adres oraz informację, że została pobita. Na miejscu zdarzenia obecny był upojony alkoholem mężczyzna, kobieta, pobudzona, przeszkadzająca zespołowi z niekrwawymi drobnymi śladami pobicia. Oboje nie wymagali interwencji medycznej. Obecność niektórych rekwizytów miała naprowadzić zespoły na fakt, iż w miejscu interwencji może znajdować się dziecko. Wszystkie startujące ekipy odnalazły 6-cio miesięczne, zaniedbane niemowlę, o wadze ciała ok. 5 kg, nieprzytomne, z wolnym i niewydolnym własnym oddechem z bradykardią 40/min, odwodnione, z licznymi śladami obrażeń ciała. Sędziowie oceniali przede wszystkim znajomość standardów PALS i Pediatric BTLS. Zwraca uwagę słaba znajomość zasad badania wstępnego dziecka.

Na skutek dynamicznego pogarszania się stanu ogólnego niemowlęcia należało szybko wszcząć zaawansowane czynności resuscytacyjne w zakresie wentylacji zastępczej, masażu zewnętrznego klatki piersiowej, farmako i płynoterapii. Ze względu na niemożność założenia linii żylnej obwodowej aż 91% zespołów zabezpieczyło poprawnie wkłucie do jamy szpikowej. W postępowaniu z resuscytowanym niemowlęciem zespoły stosowały leki i płyny uzyskując średnie oceny prawidłowości postępowania na poziomie 68%,

Zadanie 3 w tym zadaniu zasymulowano wypadek samochodowy, w którym zostały poszkodowane 3 osoby. Jedna z nich wypadła z samochodu i leżała w pewnej odległości od wraku. Była pijana, przytomna, z nielicznymi otarciami naskórka. Drugi pasażer doznał poważnego urazu czaszkowo-mózgowego, zespół zastał go bez oznak życia z otwartą raną czaszki. Kierowca był nieprzytomny z cechami krwiaka śródczaszkowego, we wstrząsie, z objawami odmy prężnej i złamaniem jednej kości udowej.

Zwraca uwagę dość dobry wynik osiągany za wstępną ocenę miejsca zdarzenia przez zespoły. Nie jest zadowalająca ocena przyznana za segregację poszkodowanych. 41% zespołów stwierdziło zgon bez podejmowania czynności resuscytacyjnych u pasażera z urazem czaszkowo-mózgowym i uznało za priorytet postępowanie ratownicze wobec kierowcy nadzorując jednocześnie nie wymagającego pomocy medycznej drugiego  pijanego pasażera.

Średnia ocena uzyskana za zadanie wyniosła 64%.

Zadanie 4 W zadaniu opatrzonym kryptonimem ?Podwójne? zespoły musiały wykazać się znajomością standardów BLS oraz ALS. Zespoły bez lekarza używały w prowadzonych działaniach defibrylatory automatyczne (AED). Jeden z rybaków nagle stracił przytomność nad brzegiem rzeki. Zespół odnalazł nieprzytomnego, mokrego mężczyznę bez oznak życia. Defibrylacja jako zasadniczy element zaawansowanych zabiegów ratujących życie stosowany w leczeniu groźnych dla życia komorowych zaburzeń rytmu została zastosowana przez wszystkie zespoły. Zastrzeżenia budziła jednak znajomość zasad bezpieczeństwa przy posługiwaniu się defibrylatorem oraz znajomość działań służących zwiększeniu skuteczności leczenia prądem.

Jedynie 32% startujących załóg zadbało o prawidłową i bezpieczną obsługę defibrylatora. Średnia ocena za zadanie wyniosła 76%.

WNIOSKI

Coraz większa ilość zespołów ratownictwa medycznego poznaje i próbuje stosować standardy postępowania w opiece przedszpitalenej, co gwarantuje podniesienie jakości opieki medycznej nad pacjentem od najwcześniejszych chwil od zachorowania lub wypadku.

Praktyczna realizacja schematów postępowania z pacjentem w stanach nagłego zagrożenia życia wciąż nie jest zadowalająca. Zwraca jednak uwagę fakt, iż w badanych przypadkach zdecydowanie wyższe noty za realizowanie standardów otrzymywały zespoły bez lekarza.

Podstawowym warunkiem poprawy poziomu opieki medycznej w okresie przedszpitalnym jest akcentowanie i konsekwentne egzekwowanie ciągłego szkolenia zawodowego pracowników zespołów ratownictwa medycznego.

Autorzy:

  • lek med. Ryszard Wiśniewski,
  • lek med. Marek Gozdek
  • lek med. Ewa Szymczuk
  • mgr Michał Waszkiewicz

Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego w Białymstoku